काठमाडौँ - हाल सञ्चालनमा रहेको २८ वाणिज्य बैंकहरूले चालू आर्थिक वर्षको पहिलो ६ महिनामा कुल ३० अर्ब ८१ करोड खुद नाफा आर्जन गरेका छन् । बैंकहरूले प्रकाशित गरेको दोस्रो त्रैमासको वित्तीय विवरणले यस्तो देखाएको हो । बैंकहरूले आर्जन गरेको मुनाफा गत आवको सोही अवधिको तुलनामा २९ दशमलव ४८ प्रतिशतले बढी हो । गत आवको पुस मसान्तसम्ममा २८ वाणिज्य बैंकहरूको खुद नाफा २३ अर्ब ८० करोड रुपैयाँ रहेको थियो ।

वितरण मुनाफा २७ अर्ब
चालू आवको दोस्रो त्रैमासमा बैंकहरूको वितरणयोग्य मुनाफा अर्थात् फ्री प्रोफिट २७ अर्ब ११ करोड रहेको छ, जुन गत आवको सोही अवधिको तुलनामा १९.९५ प्रतिशतले बढी हो । गत आवको पहिलो ६ महिनामा यस्तो मुनाफा २२ अर्ब ६० करोडमा सीमित रहेको थियो । नाफा बढेसँगै बैंकहरूको लाभांश वितरण गर्ने क्षमतामा पनि वृद्धि भएको छ ।

१० बैंकको फ्री प्रोफिट अर्बभन्दा बढी
१५ वाणिज्य बैंकहरूले १ अर्बभन्दा बढी नाफा आर्जन गरे पनि १० बैंकहरूको मात्र वितरणयोग्य मुनाफा अर्थात् फ्री प्रोफिट १ अर्ब नाघेको छ । १ अर्बभन्दा बढी नाफा आर्जन गरेका स्ट्यान्डर्ड चार्टर्ड बैंक, एनएमबि बैंक, प्राइम कमर्सियल बैंक, नेपाल एसबिआई बैंक र सिद्धार्थ बैंकको फ्री प्रोफिट भने १ अर्बभन्दा कम रहेको छ ।

एनआइसी एसियाको खुद नाफा वृद्धिदर बढी
एनआइसी एसियाको नाफा वृद्धिदर अन्य बैंकहरूको तुलनामा बढी रहेको छ । गत आवको पुस मसान्तको तुलनामा चालू आवको सोही अवधिमा बैंकको नाफा १ सय ६४ दशमलव ३४ प्रतिशत बढेको छ । बैंकले सो अवधिसम्ममा १ अर्ब ५१ करोड खुद नाफा आर्जन गरेको छ । आक्रामक बजार विस्तार गरेका कारण बैंकको नाफामा उल्लेख्य सुधार भएको हो । जनता बैंकको नाफा समीक्षा अवधिमा ९० दशमलव २६ प्रतिशत बढेको छ । नेपाल बैंक लिमिटेडको खुद नाफा वृद्धिदर सबैभन्दा कम रहेको छ । बैंकले १ अर्ब ६६ करोड नाफा आर्जन गरे पनि गत आवको पुस मसान्तको तुलनामा १ दशमलव ४१ प्रतिशत मात्र बढी हो ।

फ्री–प्रोफिट वृद्धिदरमा एनसिसी अगाडि
नेपाल क्रेडिट एन्ड कमर्स बैंक लिमिटेडको वितरणयोग्य मुनाफा गत आवको पुस मसान्तको तुलनामा चालू आवको सोही अवधिमा १ सय ३२ दशमलव ०७ प्रतिशत बढेको छ । गत आवको पुस मसान्तमा २७ करोड रहेको बैंकको यस्तो मुनाफा चालू आवको सोही अवधिमा बढेर ६४ करोड पुगेको छ । खुद नाफामा उल्लेख्य सुधार गरेको एनआइसी एसियाको फ्री प्रोफिट वृद्धिदर भने १ सय २० दशमलव २८ प्रतिशत रहेको छ ।

४ बैंकको फ्री प्रोफिट घट्यो
समीक्षा अवधिमा ४ बैंकहरूको फ्री प्रोफिट घटेको छ । सो अवधिमा नेपाल एसबिआई बैंक, एनएमबि बैंक, नेपाल बैंक र नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंकको फ्री प्रोफिट घटेको हो । इन्भेष्टमेन्ट बैंक र नेपाल बैंकको फ्री प्रोफिट गत आवको तुलनामा घटे पनि यी बैंकहरूको यस्तो मुनाफा १ अर्बभन्दा बढी नै रहेको छ । गत आवमा नेपाल बैंकको वितरणयोग्य मुनाफा १ अर्ब ६३ करोड रहेको थियो भने इन्भेष्टमेन्ट बैंकको १ अर्ब ८३ करोड रहेको थियो ।

आरओई पनि बढ्यो
नाफा बढेसँगै बैंकहरूको आरओई (रिटर्न अन इक्विटी) पनि बढेको छ । सर्वाधिक नाफा बढाउन सफल भएको एनआइसी एसिया बैंकको आरओई पुस मसान्तमा २५ दशमलव ७६ प्रतिशत पुगेको छ । गत आवको सोही अवधिमा यस बैंकको आरओई ११ दशमलव ३१ प्रतिशत रहेको छ । २ अर्बभन्दा बढी नाफा आर्जन गरेका राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक र नबिल बैंकको आरओई क्रमशः २५ दशमलव ३२ प्रतिशत र २१ दशमलव ३५ प्रतिशत रहेको छ ।

ब्याजबाट मात्रै ६२ अर्ब आम्दानी
सो अवधिसम्ममा बैंकहरूको खुद ब्याज ब्याज आम्दानी ६२ अर्ब ५ करोड रहेको छ । यो गत आवको सोही अवधिको तुलनामा ३९ दशमलव ४० प्रतिशत बढी हो । एनआइसी एसिया बैंकको खुद ब्याज आम्दानी अन्य बैंकको तुलनामा धेरै बढेको छ । गत आवको तुलनामा सो बैंकको खुद ब्याज आम्दानी चालू आवमा १ सय ३३ प्रतिशत बढेको छ । पुस मसान्तसम्ममा बैंकले ३ अर्ब ६० करोड खुद ब्याज आम्दानी गरेको छ । रकमका आधारमा भने राष्ट्रिय वाणिज्य बैंक अगाडि रहेको छ । पुस मसान्तसम्ममा बैंकले ४ अर्ब ९५ करोड खुद ब्याज आम्दानी गर्न सफल भएको छ ।

उच्च जोखिम बहनसँगै उच्च नाफा : अशोक राणा
सिइओ, हिमालयन बैंक लिमिटेड
कतिपय सरोकारवालाले बैंकले बढी नाफा कमाए भनेर गुनासो गर्छन् जुन स्वाभाविक होइन जस्तो लाग्छ । उहाँहरूले के बुझ्नुपर्छ भने बैंक पुँजीमा आधारित हुन्छ । पुँजी नभई बैंकको वृद्धि हुन सक्दैन र बैंकले जति कमाए पनि यो पुँजीकरण नै हुने हो । स्टक एक्स्चेन्जमा ६०–७० प्रतिशत बैंकको पुँजी छ । बैंकको नाफा घट्यो भने सेयर बजार पनि घट्छ । एकातिर उद्योगी व्यवसायीले बैंकको नाफा बढ्यो भन्ने अर्कोतर्फ लगानीकर्ताले नाफा राम्रो नभएका कारण बैंकको सेयर मूल्य घट्यो भन्ने । बैंकलाई अलि अर्कै नजरले हेर्नुपर्छ । बैंकले उच्च जोखिम वहन गरेका हुन्छन् र नाफा पनि सोहीअनुसार आर्जन गर्छन् । हामीले १ खर्बजति चलाएर अर्ब नाफा कमाउने हो ।

बैंकको नाफा मर्यादित हुनुपर्छ
शेखर गोल्छा, वरिष्ठ उपाध्यक्ष, नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघ
बैंकहरूले उच्च नाफा आर्जन गर्नु अर्थतन्त्रको सकारात्मक पाटो हो । यसबाट सेयर बजार बढ्ने, सेयरधनीले लाभांश प्राप्त गर्ने तथा अर्थतन्त्र बलियो हुनेलगायत सकारात्मक काम हुन्छ । तर, बैंकको नाफा मर्यादित हुनुपर्छ । नियामक निकायको नियमन तथा निर्देशनहरू मान्दै अर्थतन्त्रका अन्य व्यवहारिक पक्षलाई समेत आत्मसात् गरेर बैंकले आफ्नो व्यवसाय गर्नुपर्छ । बैंकहरूले भद्र सहमति गरेर निक्षेपको ब्याजदर घटाए, तर त्यसको प्रभाव कर्जाको ब्याजदरमा किन देखिएन ? बैंकहरूको आरओई (रिटर्न अन इक्विटी) विश्वमै राम्रो छ, तर उद्योग व्यवसायको अवस्था ठीक छैन किन ? बेसरेट घटेको समाचार आइरहँदा ब्याजदर घटेको खबर आउँदैन किन ? बैंकहरूले उच्च नाफा आर्जन गरिरहँदा यस्ता प्रश्नको पनि जवाफ खोज्नुपर्छ जस्तो लाग्छ ।

नयाँ पत्रिका